Ayşe GÜLER

Belediyeler (Değişiklik) Yasa Tasarısı geçtiğimiz günlerde Meclis’ten oy birliği ile geçerken, yerel yönetimlerdeki 28 belediyenin 17’si ciddi sosyal yatırım krizi ile boğuşuyor.

Resmi verilere göre; 17 belediyenin Ekim ayı itibariyle Sosyal Sigortalar Dairesi’ne 80.183.984,35 TL, İhtiyat Sandığı Dairesi’ne ise 87.108.873,28 TL borcu bulunuyor. Gecikme zammı ile birlikte her ay daha da katlanan borç toplamda 167.292.857,63 TL’ye ulaştı.

Çalışanlar güvencesiz çalışıyor
Yatırım borçları ürkütücü boyuta gelen 17 belediyede çalışanlar, sosyal güvenceden yoksun çalışıyor.
Yatırımları yapılmayan belediye personeli ise birçok haktan yararlanamıyor, ciddi mağduriyet yaşıyor.
Güvencesiz çalıştırılan belediye personeli emeklilik ve ikramiyeler konusunda da sıkıntı çekiyor.

Belediye başkanları çözüm arayışında…

YENİDÜZEN, Belediyeler (Değişiklik) Yasa Tasarısı’nın oybirliğiyle geçmesinin ardından belediyelerin güncel borçlarını mercek altına aldı, belediye başkanlarının nabzını tuttu.

Lefke Belediye Başkanı Aziz Kaya, belediyelerdeki yatırım sorununun yapılan değişikliklerle köklü olarak çözüleceğini düşünmediğini belirterek, özellikle Sosyal Sigortalar Dairesi’ndeki faiz oranın yüksek olduğunu, bu konuda çalışma yapılması gerektiğini kaydetti.

Öte yandan LTB Asbaşkanı Akın Aktunç ise yatırımlarla ilgili belediye içerisindeki düzensizliğin ne şekilde çözümleneceğini masaya yatıracaklarını kaydederek, “Hem benim hem de başkan Harmancı’nın aklında bazı tedbirler var, bunları masaya koyacağız” şeklinde konuştu.

Vadili Belediye Başkanı Mehmet Adahan ise hem geçmiş hem de güncel sosyal yatırımların yapılacak düzenleme ile yatırılması gerektiğini söyledi.

Adahan, yatırımlar konusundaki sıkıntının ‘belediyelerin geri düşürülmesinden’ kaynaklandığını savundu.

-------------------------------------------------------------

Sosyal Sigortalar’da borç kabarık: 17 belediye, 80.183.984,35 TL borç

28 belediyenin 17’si ‘borçlu’…

Yerel yönetimlerde hizmet veren 28 belediyenin 17’sinin Sosyal Sigortalar Dairesi 80.183.984,35 TL borcu bulunuyor. Adeta kangrenleşen ‘yatırım’ sıkıntısı, belediyeleri çıkmaza sürüklüyor, çalışanlar sosyal güvenceden yoksun çalıştırılmaya devam ediliyor.

‘Borçsuz’ belediyeler…

17 belediyenin yüklü miktardaki borçlarının yanı sıra 11 belediyenin ise Sosyal Sigortalar Dairesi’ne borcu bulunmuyor. Borçsuz belediyeler ise şunlar: “Gönyeli, Dikmen, Değirmenlik, Alayköy, Akıncılar, Alsancak, Tatlısu,Girne, Güzelyurt, Mağusa, İskele”

Mesarya bölgesindeki belediyelerin çoğu borçlu…

Borçlu listesinde özellikle birçok kırsal kesim belediyelerinin olduğunu görmek mümkün. Buna göre; Serdarlı Belediyesi’nin 813.961,67 TL, Paşaköy Belediyesi’nin 422.887,09 TL, İnönü Belediyesi’nin 1.55.294,08 TL, Akdoğan Belediyesi’nin 1.543.833,07 TL, Vadili Belediyesi’nin 837.996,08 TL, Geçitkale Belediyesi’nin ise 663.261,58 TL borcu bulunuyor.

Borcun yarısı LTB’nin…

Sosyal Sigortalar Dairesi’ndeki 80.183.984,35 TL’lik borç yükünün yarısı Lefkoşa Türk Belediyesine ait. Belediyenin 20 Ekim 2015 tarihine kadar, gecikme zammı ile birlikte Sosyal Sigortalar Dairesi’ne 43.647.653,26 TL borcu bulunuyor. Ödemeler yapılmadığı için borç her ay daha da katlanarak artıyor.

Yenierenköy’de de borç kabarık…

Lefkoşa Türk Belediyesi’nin ardından kabarık borç listesinde ikinci dikkat çeken belediye ise Yenierenköy Belediyesi oluyor. Belediyenin 20 Ekim 2015 tarihine kadar Sosyal Sigortalar Dairesi’ne olan borcu gecikme zammı ile birlikte 6.066.177,31 TL’ye ulaştı.

Çatalköy, Lefke ve Yeni Boğaziçi belediyelerinde durum parlak değil…

Borç yükü ile mücadele eden belediyeler arasında Çatalköy, Lefke ve Yeni Boğaziçi belediyeleri de dikkat çekiyor. Çatalköy Belediyesi’nin 5.742.033,82 TL, Lefke Belediyesi’nin 4.821.079.48 TL, Yeni Boğaziçi Belediyesi’nin ise 4.172.779,36 TL borcu bulunuyor.

-------------------------------------------------------------------------------------------------

Gecikme zammı artıyor, İhtiyat Sandığı’na borçlar büyüyor:
İhtiyat Sandığı Dairesi’ne borç 87.108.873,28 TL  

Sosyal Sigortalar Dairesi’ne borcu bulunan tüm belediyeler, İhtiyat Sandığı Dairesi’ne de gerekli yatırımları yapmıyor. Uzun süredir yapılmayan yatırımlar nedeniyle 17 belediyenin toplamda gecikme zamları ile birlikte 87.108.873,28 TL’lik borcu bulunuyor.

LTB’nin borcu, Sosyal Sigortalar borcundan daha yüksek

İhtiyat Sandığı Dairesi’ne olan borç miktarları incelendiğinde, yine Lefkoşa Türk Belediyesi’nin ilk sırada olduğunu görmek mümkün. Belediyenin İhtiyat Sandığı Dairesi’ne Ekim 2015 itibariyle 53.498.234,74 TL’lik borcu bulunuyor. Resmi verilere göre, belediyenin Sosyal Sigortalar Dairesi’ne olan borçtan daha fazla da İhtiyat Sandığı Dairesi’ne borcunun olduğu görülüyor.

Lefke Belediyesi Haziran ayında 1.958.169,17 TL’lik toplu ödeme yaptı

Uzun süredir geçtiğimiz döneme ait yatırım sıkıntısı yaşayan Lefke Belediyesi, İhtiyat Sandığı Dairesi’ne Haziran 2015 tarihinde 1.958.169,17 TL’lik toplu ödeme yapsa da halen İhtiyat Sandığı Dairesi’ne 9.829.329,73 TL’lik borcu bulunuyor.

Mesarya belediyeleri dert küpü

Mesarya belediyelerinde ise durum içler acısı. Vadili Belediyesi’nin 415.425,60 TL, Akdoğan Belediyesi’nin 1,049.755,35 TL, İnönü Belediyesi’nin 706.460,00 TL, Serdarlı Belediyesi’nin 526.071,00 TL, Geçitkale Belediyesi’nin 594.628,00 TL, Paşaköy Belediyesi’nin ise 509.684,26 TL İhtiyat Sandığı Dairesi’ne borcu bulunuyor.

Karpaz bölgesi de sıkıntılı

Öte yandan Karpaz bölgesindeki belediyelerde çalışanların yatırımları yapılmıyor. Büyükkonuk Belediyesi’nin 1.260.376,51 TL, Mehmetçik Belediyesi’nin 1.205.057,10 TL, Yenierenköy Belediyesi’nin 4.618.358,59 TL, Dipkarpaz Belediyesi’nin ise 571.488,83 TL’yi İhtiyat Sandığı Dairesi’ne ödemesi gerekiyor.

Diğer belediyelerdeki durum…

Resmi verilere göre İhtiyat Sandığı Dairesi’ne borcu bulunan belediyeler şöyle: “Çatalköy Belediyesi: 4.618.358,59 TL, Lapta Belediyesi:1.782.298,00 TL, Esentepe Belediyesi: 1.061.399,66 TL, Yeniboğaziçi Belediyesi: 4.679.527,99 TL, Beyarmudu Belediyesi: 219.000.00 TL “

-----------------------------------------------------------------------

Belediye başkanları ne dedi?

Lefke Belediye Başkanı Aziz Kaya: “Faiz oranları yüksek, bu konuda çalışma yapılabilir”

Lefke Belediye Başkanı Aziz Kaya, belediyede sosyal sigorta yatırımlarına ilişkin güncel yatırımların yapıldığını, Belediyeler Değişiklik Yasa Tasarısı’nın Meclis’te onaylanması öncesinde ihtiyat sandığı yatırımlarına Ocak ayında başlamayı planladıklarını söyledi.
Kaya,hayata geçecek yasa tasarısı ile belediyelere verilecek devlet katkısındaki artış ile güncel vergi ve yatırım borçlarının ödeneceğinin görüldüğünü dile getirdi.
Belediyelerdeki yatırım sorununun yapılan değişikliklerle köklü olarak çözüleceğini düşünmediğini belirten Kaya, özellikle Sosyal Sigortalar Dairesi’ndeki faiz oranın yüksek olduğunu, bu konuda çalışma yapılması gerektiğini kaydetti.
Kaya, her belediyenin mali yapısının incelenerek çalışılmasının şart olduğunu söyleyerek, bazı belediyelerin borçlarını yapılandırmalarının ardından maksimum süre olan 20 yılın dahi yeterli olmayacağını savundu.

--------

Lefkoşa Türk Belediyesi Asbaşkanı Akın Aktunç: “Bazı tedbirleri masaya koyacağız”

Öte yandan LTB Asbaşkanı Akın Aktunç ise belediye çalışanlarının güncel yatırımlarını 2016 yılı başlarında yatırmaya başlayacaklarını söyledi.
Hayata geçecek yasa tasarının da bunu öngördüğünü belirten Aktunç, güncel yatırımını yapmayan belediyelerin devlet katkılarında kesinti yapılacağını aktardı.
Aktunç, belediye başkanı Mehmet Harmancı’nın şu anda yurt dışında olduğunu, adaya gelmesinin ardından yatırımlarla ilgili belediye içerisindeki düzensizliğin ne şekilde çözümleneceğini masaya yatıracaklarını kaydetti.
“Hem benim hem de başkan Harmancı’nın aklında bazı tedbirler var, bunları masaya koyacağız”diyen Aktunç, “Biraz zor olacak ama başaracağız. Her türlü çalışmayı Lefkoşalı için yapacağız” şeklinde konuştu.

--------------------

Vadili Belediye Başkanı Mehmet Adahan: “Sorunun çözülmesi için adaletli dağılım yapılmalı”

Vadili Belediye Başkanı Mehmet Adahan ise hem geçmiş hem de güncel sosyal yatırımların yapılacak düzenleme ile yatırılması gerektiğini söyledi.
Adahan, yatırımlar konusundaki sıkıntının ‘belediyelerin geri düşürülmesinden’ kaynaklandığını savundu.
Oy birliğiyle Meclis’ten geçen yasayı 1 Ocak 2016 itibaren uygulayacaklarını kaydeden Adahan, geçmiş borçları da yapılandırılacaklarını belirtti.
Adahan, yasadaki tek sıkıntının yüzde 9.25 oranında devlet katkısının son ana kadar nüfusu 6 binin altında olan belediyelere verileceğinin söylendiğini ancak bu uygulamaya 9 belediyenin dahil olduğunu öne sürdü.
“Bunlara ihtiyaç yoktu. Adil bir dağılım yapılmadı” diyen Adahan, “Fakir belediyelerin hakları yenildi. Sorunun çözülmesi için adaletli dağılım yapılmalı. Lefkoşa Türk Belediyesi’nin yaptığı 900 istihdamın borcunu ben ödemek zorunda değil. 13 işçimi işten durdurdum, onlarda yapsın” şeklinde konuştu.

------------------------------------------------------------------------

Meclis’te onaylanan  Belediyeler (Değişiklik) Yasa Tasarısı’nda neler var?

Çalışanların yatırımları ‘DEVLET KATKISI’ndan yapılacak!

1 Ocak 2016 tarihinden itibaren çalışanların Sosyal Sigorta, İhtiyat Sandığı, vergi, prim ve depozitleri, gününde ödenmediği takdirde, DEVLET KATKISI’NDAN KESİLMESİ ŞARTINA BAĞLANARAK GARANTİYE ALINDI.

Katkı payı %8,5’ten %9’a çıkıyor… Küçük belediyelere artı %0,25 katkı

Bu yasa değişikliği belediyelere yerel gelirler üzerinden verilen devlet katkısı %8,5’ten %9’a çıkarılıyor.
Ayrıca, yerel gelirlerin %0,25’lik bir dilimi de nüfusu 6 binin altında olan 16 belediyeye ek kaynak olarak verilecek.
Bunun yanı sıra, 2008 yılında belediyelere bağlanan köylerin, o dönemdeki nüfusları dikkate alınarak yapılan hesaplamalar ile belediyelere yerel gelirlerin %0,25’lik diliminden, bağlanan köy nüfusları oranında pay verilecek.
Böylelikle belediyelere köylerin bağlanması ile artan yükün de bu gelirle giderilmesi hedefleniyor.

Personel gideri %50-55’i aşamayacak!

Yasa değişikliğindeki bir diğer düzenleme ile bundan sonra, belediyelerin öz kaynağı ve devlet katkısından oluşan tüm gelirlerinde, nüfusu 6 binin altında olan belediyelerde %55, nüfusu altı binin üstünde olan belediyelerde ise %50 oranında personel gideri olabilecek, personel gideri bu oranları aşamayacak.
Bu oranları aşanlar, bu oranların altında oranlar sağlayana kadar istihdam yapamayacak.

Birikmiş Sosyal Sigorta, İhtiyat Sandığı borçları yapılandırılacak!

Belediyelerin birikmiş yatırım borçları için de düzenleme öngören yasa değişikliğine göre;
Belediyeler 1 Ocak 2017’ye kadar birikmiş borçlarının yapılandırılması için müracaat ederek talepte bulunacak.
Belediyeler, borç yapılandırılmasından sonra borçlarını 1 Ocak 2018 itibarıyla ödemeye başlayacaklar.
Maksimum borç yapılandırma süresi ise 20 YIL olacak.
1 Ocak 2017’ye kadar borçlarını yapılandırılması için müracaat etmeyen belediyenin borçları otomatik olarak 1 Ocak 2018 tarihinden itibaren kendisine yapılan DEVLET KATKISI’dan yapılacak kesinti ile 20 YILLIK süre ile borçlarının ödenmesi garanti altına alınacak.