İşçi: “Asgari ücret en az 3 bin TL olmalı”

İşveren: “İş potansiyeli artarsa ödeyebiliriz”

YENİDÜZEN’e konuşan çalışanlar yeni asgari ücret belirlenirken, yetkililerin ülkedeki hayat pahalılığını da göz önünde bulundurmasını talep etti. İşçiler, yeni belirlenecek asgari ücretin en az 3 bin TL civarında olması gerektiğini dile getirdi.

İşverenler ise asgari ücretin 3 bin TL’ye yakın ödenmesi için ekonominin canlanması, iş potansiyelinin artması gerektiğine dikkat çekti. Bazı işveren sahipleri ise asgari ücretin artırılması gerektiği konusunda ortak görüş belirtti

Dev-İş asgari ücret üzerinden yaptığı araştırmada 4 kişilik bir ailenin simit ve çayından oluşan 30 günlük öğünlerinin toplamanın Bin 800 TL olduğunu yani aylık bin 730 TL olan asgari ücretin bunu dahi karşılamadığını ortaya koydu.

Didem MENTEŞ'

Emekçi kesim ülkedeki yaşam koşullarında giderek eriyen, ‘asgari ücret’ için gün sayıyor. Asgari ücretin Bin 730 TL olduğu ülkemizde, işçilerin gözü yeni belirlenecek olan asgari ücrete çevrildi. YENİDÜZEN’e konuşan çalışanlar yeni asgari ücret belirlenirken, yetkililerin ülkedeki hayat pahalılığını da göz önünde bulundurmasını talep etti.
Asgari Ücret Tespit Komisyonu’na çağrıda bulunan işçiler, yeni belirlenecek asgari ücretin en az 3 bin TL civarında olması gerektiğini dile getirdi.
Bazı işveren sahipleri ise asgari ücretin artırılması gerektiği konusunda ortak görüş belirtirken, bazı işverenler de ekonomik sıkıntı nedeniyle artışın söz konusu olamayacağına işaret etti.
Öte yandan yeni asgari ücretin belirlenmesi için dün yeniden toplanan Asgari Ücret Tespit Komisyonu, işçi ve işveren sendikalarının kriterlere dayalı olarak yapacakları çalışmalara göre karar verilmek üzere toplantıyı ileri bir tarihe aldı.

İşçiler: “Asgari ücret en az 3 bin TL olmalı”
Asgari ücretle çalışan birçok vatandaş, ayın sonunu getiremediklerini belirtti.
Asgari ücrete iyi bir artış bekleyen işçiler, asgari ücretin minimum 2 bin 500- 3 bin TL olması noktasında birleşti. Mevcut Bin 730 TL asgari ücret ile geçinmenin imkansız olduğunu dile getiren işçiler, hayat şartlarının yüksek olması nedeniyle, ev geçindirmenin giderek zorlaştığını vurguladı.  Ev kirası, elektrik, su gibi giderler yanında temel ihtiyaçların da oldukça pahalı olduğunu söyleyen işçiler, iki kişinin mevcut asgari ücretle evi geçindiremediğine işaret etti. Yetkililerin, tüm giderleri göz önünde bulundurarak artış yapmasını isteyen işçiler, yeni asgari ücretin hayat pahalılığına göre belirlenmesi gerektiğini dile getirdi. 

İşveren: “İş varsa daha yüksek maaş verebiliriz”
İşverenler ise asgari ücretin 3 bin TL’ye yakın ödenmesi için ekonominin canlanması, iş potansiyelinin artması gerektiğine dikkat çekti. Piyasanın zor durumda olduğuna değinen işverenler, “iş oldukça işçimize daha yüksek maaş verebiliriz” dedi. 
Bazı işveren sahipleri ise asgari ücretin artırılması gerektiği konusunda ortak görüş belirtirken, bazı işverenler de ekonomik sıkıntı nedeniyle artışın söz konusu olamayacağını dile getirdi. Hayat şartlarının oldukça zor olduğunun farkında olan ve işçilerine asgari ücretin üstünde maaş veren bazı işverenler, normal şartlarda asgari ücretin 3 bin TL civarında olması gerektiğine dikkat çekti. Bir kısım işveren ise sigorta yatırımlarının dahi yapılamadığını, maaşların ödenmesi konusunda bile büyük sıkıntılar yaşandığını vurguladı. İşverenler, esnafın ayakta durabilmesi için Hükümetin sosyal yatırımlara destek çıkması ve vergilerden indirimler yapması noktasında birleşti.

“Asgari ücret bir ailenin aylık simit ve çayını karşılamıyor”
Öte yandan Devrimci İşçi Sendikaları Federasyonu (Dev-İş), asgari ücret üzerinden yaptığı araştırmasında mevcut asgari ücretin ‘sefalet ücreti’ olduğunu ortaya koydu. Sendikanın yaptığı çalışamaya göre; Bir simit ve çayın 5 TL, 4 kişilik bir ailenin simit ve çaydan oluşan 3 öğünün 60 TL, 4 kişilik bir ailenin simit ve çaydan oluşan 30 günlük öğünlerinin toplamanın Bin 800 TL olduğunu ortaya koydu. Şuan itibariyle aylık Bin 730 TL olan asgari ücrete göre; saatlik 10 TL, günlük 80 TL, haftalık 400 TL’ye denk geldiğini vurgulayan Dev-İş, 4 kişilik bir ailenin aylık 3 günde üç öğün simit ve çayın karşılığı Bin 800 TL ise saatliği 10.40 TL, günlüğü 83.40 TL, haftalığının ise 416.19 TL olması gerektiğini vurguladı. Sendika asgari ücretin yasadaki tanımına da dikkat çekti: “Asgari Ücret” işçilere, normal bir çalışma günü karşılığı olarak ödenen ve işçi ile eşinin ve bir veya iki çocuğunun yeterli beslenme, sağlıklı konut, giyim, aydınlatma, ısıtma, ulaşım, çağdaş düzeyde sağlık servisi, eğitim kültür, dinlenme, eğlence ve benzeri temel gereksinmelerini geçerli fiyatlar üzerinden karşılamaya yetecek miktar” olarak belirtir. 

İşçiler ne dedi? İşçiler ne dedi?

Mehmet Manga:
“Ben inşaat işçisiyim. 3 bin TL maaş alıyorum. 4 tane çocuğum var yine de yetmiyor. 750 TL kira parası ödüyorum. Çocukların masrafları var. Elektrik, su ve mutfak alışverişiyle birlikte maaş yetmiyor. Bazen sağlık problemleri için doktor parası ve ilaç parası da veriyoruz. O zaman çok zorlanıyoruz. Kredi kartını kullanmasam yetişmiyor. Diğer işçiler için asgari ücret 2 bin TL olsa da yetmez. Bu nedenle daha fazla olmalı”

Hüseyin Pehlivan:
“Normal şartlarda 1730TL’ye baktığımızda Türkiye’deki simit davasına benzer. Nerden bakarsan bir ev kirası minimum 750 TL’den başlıyor. Elektrik ve suya da ortalama 250 TL verirsen, asgari ücretli ne yenip ne içecek? Eğer bir insan gurbete geldiyse, iyi bir şey için gelir. Bunu yaşayacaksa zaten kendi ülkesinde de yapabilir. Bence işçilerin hakkı her zaman yeniliyor. Tutup da biri ‘evet bunlar da insan’ demiyor. İkinci sınıf muamelesi görüyor. İşçinin en az alması gereken 2500-3000 TL olmalıdır. 1730 TL’yi Euro’ya çevirdiğin zaman çok komik rakamlar yapıyor”

Hayri Altınöz:
“Kıbrıs’ta doğru olan asgari ücretin 3 bin TL civarında olması gerekir. Ben asgari ücretin üstünde alamama rağmen yetmiyor. Alkol ucuz süt pahalı… Bu ülkede 2 bin TL alsan bile kurtarmıyor. En azından 2 bin 500 TL’den yukarı alırsan Kıbrıs’ta zor olsa da geçinirsin. Çünkü ev kirası, elektrik su ve kendi ihtiyaçlarına ancak yetiyor. Türkiye ile burası çok farklıdır. Türkiye’de asgari ücret Suriyeli vatandaşlar için yükseldi”

Mehmet Karadeniz:
“Gurbette çalışanlar olarak aldığımız maaşın daha yükseğini almak bizim için daha iyidir. Ben aldığım maaşla geçinmeye çalışıyorum.  Asgari ücret ortalama 2 bin TL olması lazım. Minimum 2 bin TL bu şartlarda daha iyidir. Evli insanlar için ise bu fiyat daha da yukarı çıkabilir. 2 bin TL bekar bir insana ancak yetebiliyor.”

Cevdet Şanverdi:
“Ben asgari ücretten biraz daha fazla ücret alıyorum, bana yetiyor. Ama asgari ücret yükselmesi gerekir. Ülkedeki şartlara baktığımız zaman; elektrik, su, kira ödeyip biraz da kendin için harcarsan asgari ücret kesinlikle yetmez. Asgari ücret 2000-2500 TL olursa işçilere ancak da yeter”

İbrahim Casun:
“Asgari ücret 1730 TL’dir. Bu rakamdan ödenen işçilere yetmiyor. Bence asgari ücret en az 2300- 2400 TL olmalıdır. İnsanların daha rahat geçinebilmesi için asgari ücret yükseltilmeldir”

Eser Aksoy:
“Asgari ücret 2000-2300 TL olması gerekir. Tabi işçi de alacağı bu parayı elinden geldiği kadar hak etmesi gerekir. İşveren de kendine göre haklıdır. Eğer piyasada iş varsa ve kazanıyorsa işçisine verebilir”

Refik Kapacak:
“Ben asgari ücretten daha fazla alıyorum. Çünkü sabah 8:00 akşam 18:00’e kadar çalışıyoruz. Ama eşim sabah 7:00 akşam 16:30’a kadar çalışır ve asgari ücret alır. Tabi yetmiyor, ne yapsan yetmiyor. Asgari ücretin artması gerekir. İki kişi çalışıyorsa en azından o eve toplam 5 bin TL girmesi lazım ki ihtiyaçlar karşılansın. Bunun kirası, elektrik, suyu, çocuğun kreşi, diğer masraflarıyla birlikte kılı kılına geçiniyorsunuz. Hele de kiracıysan hiç yetiştiremesin. Arada bir de hasta olup doktora gittiğiniz zaman eksilebiliyorsunuz. Ne yapsan aksıyor”

İşverenler ne dedi? İşverenler ne dedi?

Mehmet Çepik:
“İşveren için 3 bin TL’lik bir rakam fazla ama işçiyi de düşünmemiz lazım. İşçiyi düşündüğümüz de verimli olabilmesi için ev kirasını, çoluk çocuğunun ve ev giderlerini düşünmemesi gerekir. Bu nedenle bu parayı vermemiz gerekir ki işçi de bize verimli iş çıkarsın. Ben adama asgari ücret olan 1730 TL’yi verirsem, bu adamın kafasındaki sorun hiçbir zaman bitmez. Ay sonu ev kiramı ödeyebilir miyim? Çocuğum hasta doktora götürebilir miyim? Kıyafet alabilir miyim? Eşine hediye alabilecek mi? Ben zaten işçilerime 3 bin TL veriyorum. Vermem lazım ki verimli olsunlar, bize iş çıkarsınlar. Ben dükkanımı 15 gün bırakıp gidiyorum, hiçbir sorun yok her şey yolunda gidiyor. Neden? Çünkü ben işçimi doyuruyorum, doyurduğum için o da işini sağlam yapıyor, problem yaşamıyoruz. Her şeyi dengelemek gerekir. Ben de işçilikten geliyorum, işçiyi kendi yerine koyduğunuz zaman o da haklı biz de haklıyız. İşi iyi olmayan işverenler, onlar da kendi açılarından haklılar”  

Aydoğan Akyüz:
“Vallahi gidişat iyi değil. Herkes yüksek maaş talep ediyor, işçi çalıştırmak da kolay değil. Asgari ücrete işçi bulamazsın. Çark dönmüyor. Alacaklarımızı alamıyoruz, onları alsak işçilerimizi rahat ödeyebiliriz. Zor bir dönemden geçiyoruz. Ben birey olarak aile geçindiriyorsam 3 bin TL azdır. Bir işçi için ev kirası, diğer giderleri ve çocuklarının ihtiyaçlarına yetmez. Ama ekonomik şartlar da bunu gösteriyor. Devletin bu açıdan önemli bir rol üstlenmesi gerekir. İşverenler devletten katkı göremiyor. Hükümet işçinin yatırımlarına ortak olabilir”

Atilla Konmuş:
3 bin TL yaşam şartlarında az bir rakam. Ancak önceki yıllara göre şuan iş potansiyeli düştü. Biz önceleri aylık 42 ton boya satarken, şuanda 8 tonlara düştü. Yani % 75-80 kayıp var. Bu kayıp olduğu için işverene 3 bin TL yüksek geliyor. Ama işçi tarafından düşündüğün zaman 3 bin TL ile Kıbrıs’ta yaşamak imkansız. Bu yüzden normalde bu iş potansiyeli nasıl artırılır, piyasa neden kayboldu bunu takip etmek lazım. Buna paralel olarak asgari ücret 3 bin, 3 bin 500 TL’ye çıkması gerekir. şu durumda 3 bin TL’ye onay verilirse, iş olmadığı için işveren zor durumda kalacaktır. Bu yüzden 3 bin TL zor. ilk önce bunun sebebi araştırılıp düzeltilmeli, onda sonrada 3 bin TL’nin üzerine çıkması gerekir. İşverenin 3 bin TL civarında asgari ücreti ödeyebilmesi için devletin de işverene sosyal sigortalar ve ihtiyat sandığı konularında yardım etmesi gerekebilir. Belki vergiler de kolaylı sağlanır, iş potansiyelini artırma açısından neler yapılabileceği konusunda toplantılar yapılabilir. En önemli çözüm kaynağı bu potansiyeli artırmaktır. Yapılabilecek şeyler bunlar, bunlar yapılabilirse iyi yerlere gelinebilir. 3 bin TL insanlarımız için az bir rakamdır ama iş kapasitesi yüzden işverenleri çok zorlar”

İbrahim Suay Görün:
İşveren 3 bin TL civarındaki asgari ücrete karşısıdır. Çünkü Devlet, tüccarı ve esnafı sattığı malın karşılığını piyasadan alamadığında korumaz. Gelen gidene çek verir ve çekler karşılıksız çıkar ve tahsis edemiyor ve bir yaptırım yoksa, üstelik % 30-40 karınan çalışıyorsam ve % 20’si boşa gidiyorsa ben işçiyi nasıl ödeyeceğim. Evet işçi şuanda geçinemez ama işveren vardır kendi sigortasını yatırmaz da işçisinin yatırır. Hiç bunlara bakıp incelediler mi? Öncelikle devlet yaptırımlara sahip olması gerekir. Örneğin bankalarla ilgili… Piyasada çekler % 80 geri dönmeye başladı. Döviz aldı başını gider. Aldığımız mal döviz sattığımız mal TL’dir. Devlet önce oturup bunlar konuşması lazım. Devlet devlet olduğunu düşünmesi lazımdır. Adalet Bakanlığı’nın olmadığı bir ülkede adalet ararız. Bu da başka bir konudur”

Naifi Kahraman:
“Maaş dağılımıyla ilgili olarak piyasa düzgünse tartışılabilir. Piyasa da iş yok. Piyasa battıktan sonra bunu tartışmanın hiçbir alemi yok. Şuanda piyasa oturmuş durumda. Tamam 3 bin TL verelim, 3bin 500 TL verelim ancak olmayan şeyi nasıl verebiliriz? Benim fazla elemanım yok. Benim sadece 2 elemanım var. 2-3 elamanı olan bir kişiye yüksek miktardaki asgari ücret etki yapar. Bunun yanısra sosyal sigorta ve ihtiyat sandığı gibi yatırımlar büyük bir külfettir. Bir işçinin normal şartlarda geçinebilmesi için 2 bin 500 TL’den aşağı maaş almaması lazım. Mutlaka tabi işçi de istiyor ama iş olursa karşılayabilirsiniz. Keşke olsa da verebilsek... Ben oto elektrik işi yapıyorum, 2 aydan beri iş yok. önce piyasanın durumu oturup konuşulması sonra bunalar tartışılmalıdır. Devletin büyük esnaf ve küçük esnaf diye ayırarak, küçük esnafı kollaması gerekir. En azından vergilerden ya da başka yerden kısıtlamaya giderse nefes alabiliriz. O zaman elemanlarımıza daha yüksek maaş artışı yapabiliriz”  

Osman İncirlili:
“Vallahi her şey yükselsin de bu vatandaş nasıl geçinecek? İşveren kazanmadıktan sonra işçisine nasıl verecek? Devlet kendi derdine düştü, sanayiye ve küçük esnafa baktığı yok. Asgari ücreti geçin de küçük esnaf nasıl geçinir bir bakın. Kaç senede bir araba değişir? Evine neler aldı, kaç senede bir evine neler yaptı? Bunlar konuşulduktan sonra asgari ücret konuşulmalı. Asgari ücret artık bizi bağlamaz. Biz günü kurtarmaya çalışırız. Bugünü kurtardık Allah kerim yarına deriz ama günü de artık kurtaramıyoruz”

Lisaniler: “Asgari ücret için kriterler üzerinde çalışma yapılacak”

Asgari Ücret Saptama Komisyonu, dün gerçekleştirdiği toplantıda, asgari ücretin belirlenmesinde izlenecek yol üzerinde görüş alışverişinde bulundu ve rakamın kriterlere dayalı yapılacak çalışmaların sonucuna göre belirlenmesi konusunda fikir birliğine vardı.
Asgari Ücret Saptama Komisyonu Başkanı İsmet Lisaniler İçişleri ve Çalışma Bakanlığı basın bürosu aracılığıyla yaptığı yazılı açıklamada, tarafların kriterlere dayalı çalışma yapabilmesi amacıyla ilgili birimlerden veri isteneceğini belirtti.
Lisaniler açıklamasında şu ifadelere yer verdi: “Devlet Planlama Örgütü tarafından Hane Halkı Tüketim Eğilimi, Hanede Çalışan Sayısı, Hane Halkı Büyüklüğü gibi verilerin taraflara sağlanması ayrıca Sağlık Bakanlığı tarafından Gıda Tablosu hazırlanması ve Ekonomi Bakanlığı tarafından ise Ürün Fiyatları ile ilgili bilgi sağlanmasına; bununla birlikte Tüketici Fiyat Endeksi, Ekonomik Büyüme, İstihdam Oranları ve İşsizlik Oranları vb. gibi konularda verilerin tedarik edilerek çalışma yapılmasına karar verilmiştir.”