Beyza Taçkin

YENİDÜZEN’e konuşan esnaf; Yolların araba trafiğine kapatılmasının ve yeni açılan büyük alışveriş merkezlerinin işlerini bitiren en büyük sebep olduğunu söyledi. “Kış geliyor işler daha da düşecek” endişesi taşıyan esnaf ‘güçlüklerle baş etmeye çalışıyoruz’ dedi. Tur otobüslerinin turistleri çarşıya uzak bir noktada bırakmasından da şikayet eden çarşı esnafı, alışverişin sadece o bölgede yapıldığını ve kendilerine gelen az sayıdaki turistin de dükkanlardan boş çıktığını söyledi.
Esnaf, en azından yerli halkın surlar içine çekilmesi için bir şeyler yapılması gerektiğini belirtti. Surlar içinin eksiklerini dile getiren çarşı esnafı şikâyetlerinin karşılıksız bırakılmasından dert yandı.

“Bize gelene kadar alışverişi bitiriyorlar”

Ferdiye Özkan : “Bu bölge ölüdür. Çünkü burada otobüs parkı yapmıyorlar. Otobüsler turistleri Lala Mustafa Paşa Cami’nin olduğu yerde indiriyor. Turistler de alacaklarını, ihtiyaçlarını o taraftan alıyor, bize gelene kadar alışverişi bitiriyorlar. Yerliye özel değişiklikler yapmıyorlar, yapmış olsalar güzel olacak. Araba trafiğine kapalı bu yol. İnsanın canı tur atmak istese, gezmeye çıksa buradan geçmiyor. Çarşıdan geçip buralarda gezse bizde de canlılık olacak. Yolu kapatmasınlar demiyorum ama en azından belirli saatlerde açık olsun.”

“Esnafta ciddi gerileme var”

Yahya Özyazar : “Uzun yıllar surlar içi bölgesi merkezdi. Şimdi buralar eskisi gibi değil. Köy otobüsleri gelip burada duruyordu. Şehir genişleyip dışa açılınca Mağusa surlar içi öksüz evlat gibi kaldı. Surlar içi anayolunun kısa bir sürede olsa araba trafiğine açılıp denenmesinde fayda var. Açılmaması faydalı olmadı. Esnaf burada kaldı, halk dışarıya kaydı. Yolun açılmasını istemeyen esnaf da var. Onlar da yaya yürüyemeyecek diye mallarını yollara koyuyorlar, yarım bir dükkan çıkıyor, a kaldırımlarda onu kaybetmek istemiyorlar. O yüzden yolun açılmasına karşılar. Gelen otobüsler turistleri Lala Mustafa Paşa caminin orada bırakıyor. Ama surların sadece güney kısmında değil batısında da durursa esnaf hareketlenir. Bir de bu bölgede tuvalet sıkıntısı var. Turistler zorlanıyor, buralara portatif tuvaletler koymak şart. Bu bölgenin canlanması için devlet dairelerinden en az bir tanesinin surlar içine taşınması gerek. Öyle olursa surlar içi de canlanır, dışarıdaki trafikte rahatlar. Bu işin çözümü için bizim önerilerimiz bu şekilde. Ben işlerimden şikayetçi değilim ama genelleme yaptığınızda esnafta ciddi gerileme var.”

“Eskiye oranla işler düşük”

Fatih Kılıç: “Herkesin ortak bir şikayeti var ‘işsizlik’. Surlar içinin geliştirilmesi için yeni bir düzenleme yapılması gerekiyor. Belediye başkanının projeleri var ama uygulamaya geçmesi gerekiyor. Burası tarihi bir yer, otellere de iş düşüyor burada, turistlere vakit tanınmalı gezebilmeleri için. Yollar açılsa iyi olur bizim için çünkü bizim insanımız arabasız bir yere gitmez. Genel olarak baktığınız zaman herkes parasızlıktan şikayet ediyor. Eskiye oranla işler düşük. Biz ne kadar şikayet etsek de, öneride bulunsak da bir şey değişmiyor. Kendimize kalıyor fikir ve önerilerimiz.”

“Kış geliyor işler daha da düşecek”

Fatoş Hürdoğanoğlu: “Surlar içi bölgesine artık yerli halk neredeyse hiç gelmiyor. Surlar içinin en büyük sorunu gelen turistlerin Petek Pastanesi ve Lala Mustafa Paşa camiinin oralarda indirilmesi. Çarşı ikiye bölündü. Belediyeye şikayetimize rağmen bir şey değişmedi. Haftanın üç günü orada üç günü burada indirilsin turistler dedik ama sonuç yok. Zorluk içinde ayakta durmaya çalışıyoruz. Banka faizleri ve vergilerle baş etmek zorundayız. İnsanları buraya çekmek için etkinlikler yapılabilir. İş belediyeye düşüyor. Bizim Kıbrıslılar arabasız alışverişe gitmiyor. Spora giderler ama yürümezler. Sonrada herkes ‘surlar içi bizim tarihimiz, sahip çıkılmalı’ diye konuşuyor. Ancak belediyenin çocuklarla ilgili etkinlikleri yapıldığında Kıbrıslı vatandaşlar geliyor. Diğer zamanlarda gelmiyorlar. Turistler çarşıya çokta bir şey bırakmıyor. Yanlarında getirdikleri yiyeceklerle karınlarını doyuruyorlar. Yemek bile yemiyorlar. Kaliteli turistte yok denecek kadar az. Bizim için yolların belli saatlerde veya dönemlerde açılması denenebilir. Çok umutlu olmasam da faydası olabilir diye düşünüyorum. Turistler daha çok yaz aylarında geliyor. Şimdi kışta geliyor işler daha çok düşecek. O yüzden Kıbrıs’ın yerli halkını buraya çekmek gerekiyor. Ayakta durabilmemiz için işlerin az olduğu dönemde surlar içi esnafını vergiden muaf tutmak gerekir”

“Surlar içine bir çekicilik yapılması şart”

Nadir Çubukçuoğlu: “Müşteriler az, yoğunluk yok. Bütün devlet daireleri ve bankalar, hastane dışarıya taşınınca insanlar buraya gelmez oldular. Turist yoğunluğu az burada çünkü turistleri Petek pastanesinin orada indiriyorlar. Buraya gelen turist sayısı çok az. Bir başka mesele tuvalet yok buralarda, posta kutusu yok. Gelen turistler kart atmak için soruyorlar ama yok. Turistlerin danışacağı bir ofis yok. Güzel bir tarihi dokuya sahip burası, ara sokaklarda sokak kafeleri olsa turistleri çekebilir belki. Eskiden buranın yerli halkı bankaya, hastaneye geliyorlardı şimdi onlarda gelmiyorlar. Surlar içine bir çekicilik yapılması şart diye düşünüyorum. Yolların trafiğe kapalı olmasını da destekliyorum. Çünkü zaten yollar dar, insanlar rahat hareket edemiyorlar, gelip duran arabalarda esnafı engelliyor. Yayalaştırılmış olması iyi bir şey diye düşünüyorum.”

“Vaat eden çok bir şey yapan yok”

Mustafa Güray Şahin : “Ben on yıldır buradayım. Satışlar dibe vurmuş durumda. Bunun sebebi de ekonomik kriz. Son üç dört yıldır burası eskiye göre çok durgun. Kıbrıs’ın cazibesi yok artık insanların buraya gelmesi için. Burada çözüm için herkes konuşuyor ama kimsenin bir şey yaptığı yok. vaat eden çok bir şey yapan yok. Herkes borçlu bankalara bu durumda iş olmaması normal.”

“Büyük alışveriş merkezleri küçük esnafı batırdı”

Sabri Umay: “Kırk yıldır burada esnafım. Büyük hediyelik eşya mağazaları, büyük alışveriş merkezleri bizim gibi küçük esnafı batırdı. Ne işleri var burası gibi tarihi yerde. Nüfus az, bu kadar esnafı kaldırmıyor. Birde şimdi yeni büyük alışveriş merkezi açılıyor orası da açılırsa mahvolduk demektir. Buradaki sorun yolun arabalara kapalı olması falan değil, buradaki büyük dükkanlar. Yerli insanlar gelmiyor surlar içine artık turist geliyor.”

“Büyük balık küçük balıkları yedi”

Nimet Solak: “İşler çok durgun. Yolların kapalı olması ile ilgili değil surlar içinin sıkıntısı. Büyük mağazalar açılalı işlerimiz düştü. Yerli halk büyük mağazalara gidiyor. Bize sadece turistler geliyor. Turist otobüsleri Petek Pastanesi’nin orada duruyor. Burası ölü, kimse gelmiyor. Burada büyük balık küçük balıkları yedi. Önceden turist arabaları okulun orada duruyor, turistlerde oradan tüm çarşıya dağılıyordu. Şimdi sadece indikleri yerde dolaşıyorlar biz uzakta kalıyoruz. 1975’den beri burada esnafım o zamanlar her şey iyiydi, kiramızı çok rahat ödüyorduk. Şimdi ise kirayı bile cebimizden ödüyoruz.”

“Yerli halk burayı unuttu”

Mehmet Dal: “82 yılından beri surlar içindeyiz. Sakinleşti artık burası; nedeni ise hastanenin buradan ayrılması, resmi daire yok, bankaların çoğu taşındı. Memurlar maaşını kooperatif banktan çekiyorlardı önceden, şimdi taşıdılar. Ulaşım olmadığı için öğrenciler de gelmiyor. İstiklal caddesinin yayalaştırılmasından dolayı burayı yerli halk unuttu çünkü burada insanlarımız yürümüyor. Herkes alışveriş için Rum tarafını tercih ediyor. Çevre düzenlemesi yapılmalı, insanları buraya çekecek etkinlik gibi şeyler yapılmalı.”