Güvenlik Kuvvetleri Komutanlığı’nda etkin bir disiplin sisteminin tesisi, muhafazası ve idamesine ilişkin usul ve esasların belirlenmesi amacıyla   ‘Güvenlik Kuvvetleri Disiplin Yasa Tasarısı’ hazırlandı. Yasa tasarısı ile Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi kararları ve Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi kuralları dikkate alınarak, GKK’da uygulanan disiplin yargılamaları veya cezalarının barış dönemindeki uygulamalarını yeniden düzenlenmesi hedefleniyor

GÜVENLİK KUVVETLERİ DİSİPLİN YASA TASARISI’NDAN ÖNEMLİ MADDELER:
• Alınan kararlar, Yüksek İdare Mahkemesi’nin denetimine açıldı
• ‘Oda hapsi’ kaldırıldı
• Cezalara ‘puanlama sistemi’ getirildi. 18 puana ulaşan kişiler, Yüksek İdare Mahkemesi’ne sevk edilecek
• Suçların tanımı yapıldı, hangi suça ne kadar ceza verileceği netleşti
• Astsubaylara ‘ceza verme’ yetkisi verildi
• Disiplin amirleri tarafından verilen disiplin cezalarına itiraz hakkı

Ayşe GÜLER

15 Kasım 1979 tarihinde kabul olan 13/1979 sayılı Disiplin Mahkemeleri Kuruluşu, Disiplin Kabahat ve Cezaları ve Yargılama Usulü Yasası’nda değişikliğe gidiliyor.
Güvenlik Kuvvetleri Komutanlığı’nda alınan kararları Yüksek İdare Mahkemesi’nin denetimine açacak  ‘Güvenlik Kuvvetleri Disiplin Yasa Tasarısı’ hazırlanarak, 25 Şubat tarihinde Resmi Gazete’de yayınlandı.
‘Suç’ ve ‘cezaların’ ayrıntılı bir şekilde tanımlandığı tasarının Resmi Gazete’de yayınlanmasının ardından görüş ve öneriler, 20 gün içerisinde Meclis Başkanlığı’na yazılı olarak sunulabilecek.
Tasarı ile Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM) kararları ve Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi kuralları dikkate alınarak, Güvenlik Kuvvetleri Komutanlığı’nda uygulanan disiplin yargılamaları ile cezalarının barış dönemindeki uygulamalarını yeniden düzenlemesi amaçlanıyor.
Tasarı, subaylar, astsubaylar, askeri öğrenciler, mükellef er ve erbaşlar, aylıkçı er ve erbaşlar, mukaveleli er ve erbaşlar, askeri memurlar, işçiler ve sözleşmeli personeli kapsayacak.

Etkin disiplin sistemi…
Yasa Tasarısı, GKK’da etkin bir disiplin sisteminin tesisi, muhafazası ve idamesine ilişkin usul ve esasları belirlemeyi amaçlıyor.
Bununla birlikte yasa; subaylar, astsubaylar, askeri öğrenciler, mükellef er ve erbaşlar, aylıkçı er ve erbaşlar, mukaveleli er ve erbaşlar, askeri memurlar, işçiler ve sözleşmeli personeli kapsayacak.

Yüksek Disiplin Kurulu kuruldu…
Tasarıda en dikkat çeken noktalar arasında Yüksek Disiplin Kurulu’nun kurulması yer alıyor.  General rütbesindeki Güvenlik Kuvvetleri Komutan Yardımcısı başkanlığında, Kurmay Başkanı, Personel Şube Müdürü, İstihbarat Şube Müdürü, Harekat Şube Müdürü ve Merkez Şube Müdürü ile Kıdemli Adli Müşavirden oluşacak Kurul’un, GKK’dan ‘ayırma’ disiplin cezası vermesi öngörülüyor.
Öte yandan kurula General rütbesinde Güvenlik Kuvvetleri Komutan Yardımcısı olmadığı durumlarda en kıdemli üye Yüksek Disiplin Kurulu’na başkanlık edeceği  belirtiliyor.

Yargı yolunun önü açıldı
Hazırlanan yasa tasarısı ile mevcut sistemdeki disiplin cezalarına karşı yargı yolunun kapalı olması uygulamasına son verildiği görülüyor.  Bu kapsamda Yüksek Disiplin Kurulu tarafından verilen Güvenlik Kuvvetleri’nden ‘ayırma cezaları’ ile subay, astsubay, aylıkçı er ve erbaş, mukaveleli er ve erbaş, askeri memur, işçi ve sözleşmeli personel hakkında disiplin amirleri veya disiplin kurulları tarafından barış zamanında verilmiş olan aylıktan kesme, hizmet yerini terk etmeme ve oda hapsi cezalarına karşı Yüksek İdare Mahkemesi’nde dava açma hakkı tanındı.  Dava açma süresinin disiplin cezasının kesinleşmesinden itibaren başlayacağı, Kuzey Kıbrıs kara suları dışındaki gemilerde verilen cezalarda ise dava açma süresinin kara suları dışında işlenemeyeceği belirtildi.

‘Ayırma cezası’ gerektiren disiplinsizlikler
Bunun yanı sıra GKK’dan ‘ayırma cezası’ gerektiren disiplinsizlikler de yasa tasarısında yer buldu.   Disiplinsizlikler şöyle özetlendi: “aşırı borçlanmak ve borçlarını ödeyememe, aşırı derecede borçlanmaya düşkün olmak ve bu borçlarını ödememeyi alışkanlık haline getirmek, ahlaki zayıflık, hizmete engel davranışlarda bulunmak, gizli bilgileri açıklamak, ideolojik ve siyasi amaçlı faaliyetlere karışmak, uzun süreli firar etmek, disiplinsizliği alışkanlık haline getirmek, iffetsiz bir kimse ile evlenmek veya böyle bir kimse ile yaşamak, doğaya aykırı cinsel ilişkide bulunmak”

‘Oda hapsi’ cezası sadece seferberlik ve savaş zamanında…
Önemli düzenlemelerin bulunduğu yasa tasarısında, ‘oda hapsi’ cezasının sadece seferberlik ve savaş zamanında çekilmesi kararlaştırıldı, böylelikle ‘oda hapsi’ cezası mevcut sistemden kaldırıldı.  Yasa tasarısında ceza ve suç tanımlamaları da net bir şekilde yapıldı, hangi suça ne kadar ceza verileceği belirtildi.

---------------------------------------------------

Emekli Tümgeneral Salih Cengaver Cem:
“AİHM normlarına yaklaşıldı”

Emekli Tümgeneral Salih Cengaver Cem, GKK’da alınan kararların yargı denetimine açılmasının olumlu bir adım olduğunu söyledi.
Cem, yapılan düzenlemeler ile Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi normlarına yaklaşıldığını dile getirerek, savunma hakkı ile yasal güvence hakkının verildiğini belirtti. 
GKK içerisinde Yüksek Disiplin Kurulu’nun kurulmasının önemli bir adım olarak değerlendiren Cem, ‘oda hapsinin’ kaldırılarak, ceza işleyenlere hukuk normlarına uygun yaptırımların sağlanıldığını kaydetti.

-------------------------------------------------

Emekli Albay Cenk Diler:
“Kararlar, Yüksek İdare Mahkemesi’nin denetimine açıldı”

Emekli Albay Cenk Diler, hazırlanan yeni yasayı demokratik ve daha yasal olarak değerlendirdi.
Güvenlik Kuvvetleri Komutanlığı’ndan verilen kararların, Yüksek İdare Mahkemesi’nin denetimine açıldığını söyleyen Diler, hak arayıcı bir zeminin oluşturulduğunu belirtti.
Diler, yasa tasarısının Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nden esinlenerek hazırlandığını söyleyerek, en önemli getirinin Yüksek İdare Mahkemesi’ne başvuru hakkı tanınması olduğunu belirtti.  Geçmiş dönemde hukuk bilgisi olmayan kişilerin ceza verdiğinden bahseden Diler, şu anda suçların tanımlandığını, hangi suça ne kadar süre ceza verileceğinin belirtildiğini vurguladı.  Diler, bununla birlikte cezalara puanlama sisteminin de getirileceğini, 18 puanı dolduran kişilerin Yüksek İdare Mahkemesi’ne sevk edileceğini ifade ederek, bununla birlikte astsubaylara da ceza verme yetkisi tanındığını kaydetti.
Öte yandan Diler, ‘oda hapsinin’ tamamen kaldırıldığını da sözlerine ekledi.